توسعه قدرت دریایی ایران در سایه مأموریت ناوگروه 75

یکی از نظریه‌هایی که در مباحث ژئوپلتیک حائز اهمیت است، نظریه «آدمیرال آلفرد تایرماهان» است. ماهان «نیروی دریایی را به‌ عنوان کلید قدرت جهانی» مورد تأکید قرار داده است.

به نظر ایشان دریاهای جهان بیشتر از آن که سرزمین‌های جهان را از هم جدا کنند آنها را به هم پیوند می‌دهند؛ بنابراین تشکیل امپراتوری‌های ماورای بحار و دفاع از آنها به قدرت تسلط بر دریا بستگی دارد.

دو شاخص اساسی در تعیین وزن قدرت دریایی کشورها نقش بنیادی دارد که عبارتند از: موقعیت دریایی و نیروی دریایی مقتدر.

جمهوری اسلامی با توجه به موقعیت کم‌نظیر جغرافیایی با دارا بودن نزدیک به 3000 کیلومتر مرز آبی در سواحل شمال و جنوب کشور و تسلط بر تنگه هرمز از توان بالایی برای کسب قدرت دریایی برخوردار است.

بااین‌حال، قرار گرفتن ایران در یکی از شکننده‌ترین مناطق ژئوپلتیک جهان ایجاب می‌کند دارای یک نیروی دریایی مقتدر باشد به همین منظور فرماندهی معظم کل قوا (مدظله‌العالی) فرمودند: «هر چه ما در زمینه‌های بین‌المللی از هر کرانه‌ای توسط نیروی دریایی بتوانیم عمق راهبردی و استراتژیک نظام را عمیق‌تر کنیم طبعا به نفع نظام است.»

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز برای اجرای تدابیر معظم له در سال‌های اخیر تلاش کرده است عمق راهبردی و قلمرو دریایی خود را به فراخور امنیت ملی کشور و تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی بگستراند که اعزام ناوگروه 75 به اقیانوس اطلس و حضور آن در مراسم رژه نیروی دریایی روسیه از جمله این اقدامات است.

مأموریت تاریخی اعزام ناوگروه 75 دستاوردهایی را برای توسعه قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران در برداشت که علاوه بر توسعه عمق راهبردی دریایی در آب‌های بین‌المللی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

نخست: اثبات توانمندی نیروی دریایی راهبردی ارتش

انجام این مأموریت دریایی طولانی و دشوار، سندی غیرقابل خدشه برای اثبات توانمندی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی است.

امیر دریادار سیاری، معاون هماهنگ‌کننده ارتش جمهوری اسلامی ایران در این خصوص بیان کرد: «زمانی که اعلام کردیم قصد داریم به اقیانوس اطلس برویم برخی کشورها از جمله استکبار جهانی اعلام کردند، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران توان انجام چنین کاری را ندارد اما در عمل دیدند که این کار را با اقتدار انجام دادیم.»

فرمانده نیروی دریایی روسیه نیز در دیدار با امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: «حضور دو ناو ایرانی در جشن رژه ما افتخار بزرگی برای نیروی دریایی روسیه است.»

آدمیرال لیومینیوف تصریح کرد: «افسران ایرانی خیلی خوب و برجسته، توانایی و مهارت خود را نشان دادند و نحوه آموزش و اقدامات آنها در سطح خوبی قرار دارد. خدمه ناوهای ایرانی نشان دادند که از آمادگی رزمی کامل برخوردارند و می‌توانند در هر نقطه‌ای از اقیانوس‌ها و در هرلحظه‌ای عمل کنند.»

دوم: اعتباربخشی به قابلیت دفاعی دریایی ایران

یکی دیگر از دستاوردهای ناوگروه 75، اعتباربخشی به قابلیت‌های دفاعی دریایی ایران اسلامی است که با تکیه ‌بر توانمندی‌های داخلی در شرایط تحریمی ساخته ‌شده است.

نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر با تلاش متخصصان داخلی به انواع شناورهای بومی پیشرفته اعم از شناورهای سطحی و زیرسطحی مجهز شده و به قدرت دریایی بزرگی در حوزه خلیج‌فارس و شمال اقیانوس هند تبدیل‌شده است. دو ناو شرکت‌کننده در این مأموریت اقیانوسی حاصل تلاش بی‌وقفه فرزندان این مرزوبوم است.

سوم: تقویت همگرایی و همکاری با قدرت‌های بزرگ دریایی مانند روسیه

امیر دریادار خانزادی در دیدار با فرمانده نیروی دریایی روسیه اظهار کرد: «شرکت ناوهای ایرانی در رژه بزرگ روز نیروی دریایی روسیه در سن‌پترزبورگ، نشانگر تعمیق همکاری‌های تهران و مسکو است.»

این همکاری‌ها می‌تواند به تقویت همه‌جانبه مناسبات دفاعی و امنیتی دو کشور از طریق برگزاری رزمایش‌ های مشترک دریایی، افزایش حضور ناوگان دریایی دو کشور در مناطق راهبردی جهان، تبادل تجربیات دریایی در زمینه تجهیزات و ادوات رزمی و آموزش نیروها و همگرایی هرچه بیشتر دو کشور در مقابله با تهدیدات مشترک بینجامد.

از دیگر پیامدهای این مأموریت مهم می‌توان به کمک به امنیت بین‌المللی دریایی به‌ویژه تجارت دریایی، تضمین امنیت انرژی، مقابله با دزدی دریایی و همکاری در عملیات‌های امدادرسانی اشاره کرد.

نکته پایانی این‌که حضور مقتدرانه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دریاها و آب‌های بین‌المللی به‌ ویژه اقیانوس اطلس که یک منطقه راهبردی محسوب می‌شود، نشان داد که می‌توان با بهره‌گیری از تجهیزات و دانش بومی، قدرت نظامی دریایی کشور را از یک قدرت منطقه‌ای به یک قدرت فرامنطقه‌ای و راهبردی تبدیل و از منافع کشور در سطح جهان دفاع کرد.

سرتیپ دوم خداداد فلاح - معاون سیاسی ارتش / روزنامه جام جم